Επιστημονική ονομασία: Σάλβια η φαρμακευτική Salvia Officinalis
Οικογένεια: Χειλανθή (Lamiaceae)
Φασκομηλιά ή αλιφασκιά.
Η λατινική του ονομασία salvia προέρχεται από το salvare σημαίνει «αυτό που ανακουφίζει ή θεραπεύει».
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Υπάρχουν γύρω στα πεντακόσια είδη Salvia officinalis και είναι πολυετείς αειθαλείς θάμνοι με πολλά κλαδιά μέχρι 50 εκ. ύψος, ξυλώδη στη βάση τους και τρυφερά στις κορυφές. Τα φύλλα του είναι στενόμακρα μυτερά χνουδωτά και γκριζοπράσινα. Το S. fruticosa είναι γνωστό και ως Greek sage ή Σάλβια η φαρμακευτική.
ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ
Περιέχει ως κύρια ουσία αιθέριο έλαιο, φασκομηλόλαδο, άχρωμο ή ερυθροκίτρινο, σαπωνίνες, πικρές ουσίες, τερπένια, ρητίνες, πικρά διτερπένια, ταννίνες, τριτερπένια, φλαβονοειδή και θουγιόνη (thujone, μια μονοτερπενική κετόνη).
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ & ΧΡΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΜΕΡΕΣ ΜΑΣ
Τα φύλλα έχουν αντισηπτικές, αποχρεμπτικές και σπασμολυτικές ιδιότητες. Το φυτό έχει στομαχικές, τονωτικές και καρδιοτονωτικές ιδιότητες ενώ χρησιμοποιείται και κατά των νευραλγιών. Η φασκομηλιά χρησιμοποιείται στη θεραπευτική με τη μορφή αφεψήματος εσωτερικά ως ανθιδρωτικό(ιδιαίτερα κατά του νυχτερινού ιδρώτα φυματικών και νευρασθενών), σε περιπτώσεις τραυματισμώνστο στόμα, άφτρων, φαρυγγίτιδας και της ουλίτιδας και για την βελτίωση των ανωμαλιών του ουροποιητικού, στις γυναίκες μπορεί να ελαχιστοποίησει τα τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης. Επίσης, έχει θεωρηθεί διεγερτικό της όρεξης, αλλά πάνω από όλα είναι αντιδιαβητικό, αντιφλεγμονώδες και αντιμικροβιακό. Άλλες χρησιμότητες του είναι ο καθαρισμός τους αίματος και ακόμη η βελτίωση της ηπατικής λειτουργίας.
Το αφέψημα λαμβάνεται και σερβίρεται αμέσως μετά το βράσιμο. Αν παραμείνει αρκετή ώρα μαζί με τα φύλλα που έβρασαν, οι πικρές ουσίες μέσα στο αφέψημα αυξάνονται και η γεύση του γίνεται δυσάρεστη.
ΟΙ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ KAI OI ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ
Το φασκόμηλο συνεχίζει να βρίσκεται στο επίκεντρο επιστημονικών ερευνών. Στην τελευταία έκδοση του περιοδικού “Φαρμακολογίας – Βιοχημείας και Συμπεριφοράς” δημοσιεύθηκαν τα αποτελέσματα ερευνών Βρετανών επιστημόνων των πανεπιστημίων NEWCASTLE και NORTHUMBRIA, με άλλες επιβεβαιωμένες ιδιότητες του φασκόμηλου. Οι νέες έρευνες απέδειξαν ότι το φασκόμηλο ως ρόφημα ενισχύει και επαναφέρει τη μνήμη αισθητά. Σύμφωνα με τελευταίες έρευνες, η χρήση του έχει θετική επίδραση στη θεραπεία του Αλτσχάιμερ και στην υπερλιπιδαιμία. Information Υπερλιπιδαιμία (ΥΛΠ) είναι η κατάσταση εκείνη κατά την οποία αυξάνονται ένα ή περισσότερα λιπίδια του αίματος. Στα κύρια λιπίδια του αίματος περιλαμβάνονται:
Η χοληστερίνη.
Τα τριγλυκερίδια.
Τα λιπίδια του οργανισμού προέρχονται αφενός από την εξωγενή πρόληψη αυτών μέσω των τροφών και αφετέρου από την ενδογενή σύνθεση αυτών από το ήπαρ. Ο μεταβολισμός και η μεταφορά στους ιστούς γίνεται μέσω της εξωγενούς και ενδογενούς οδού.
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες έχει δοθεί πολλή έμφαση στα φυσικά αντιοξειδωτικά. Η παρατηρούμενη αντιοξειδωτική δράση του φασκόμηλου αποτελεί μία πρόκληση για την κατανόηση της χημείας που εμπλέκεται στη δράση του φυτού αυτού. Αυτό οφείλεται στην ικανότητά του να αποσβένει τις ελεύθερες ρίζες που παράγονται στον άνθρωπο από διάφορους μηχανισμούς και που είναι υπεύθυνες ή συμμετέχουν σε πολλές χρόνιες παθήσεις, όπως η εγκεφαλική δυσλειτουργία (π.χ το Alzheimer) , ο καρκίνος, οι καρδιολογικές παθήσεις και η ανεπάρκεια στο ανοσοποιητικό σύστημα, που μπορεί να προκύπτουν λόγω κυτταρικών βλαβών που οφείλονται στη δράση ελεύθερων ριζών. Η παρουσία αντιοξειδωτικών στο διαιτολόγιο πιθανόν να αποτελεί ένα τρόπο αντιμετώπισης των παραπάνω ασθενειών.
Το φασκόμηλο παράγει και ουσίες που έχουν αντιμικροβιακή δράση, πράγμα που το κάνει χρήσιμο για αντισηπτικές εφαρμογές, όπως σε σκευάσματα προστασίας από μικρόβια, όπως στοματικά διαλύματα. Πολύ σημαντικό είναι το γεγονός ότι σε υδατικά και αλκοολικά εκχυλίσματα από το φασκόμηλο υπάρχουν ουσίες με αντιμικροβιακή δράση, με αποτέλεσμα να χρησιμοποιείται στη θεραπεία ασθενειών όπως η χρόνια βρογχίτιδα. Αλλα πειράματα σε εκχυλίσματα από φασκόμηλο, έδειξαν ότι έχει ιδιότητες κατασταλτική δράση στο κεντρικό νευρικό σύστημα και αντισπασμοδικές ιδιότητεs και καταπολεμά τη νωθρότητα. Ενισχύει αποδεδειγμένα πέραν των παραδοσιακών ισχυρισμών, το αρχικό φυσικό χρώμα των μαλλιών. Πέρα από την σημαντική χρήση του φασκόμηλου στην ιατρική, αυτό βρίσκει εφαρμογή κα σε άλλους τομείς . Έτσι, χρησιμοποιείται στην αρωματοβιομηχανία και ως αρωματικό στα τρόφιμα. Συνάμα, η αντιοξειδωτική δράση το κάνει χρήσιμο στη βιομηχανία τροφίμων αφού είναι συντηρητικό και αντικαθιστά τα συνθετικά συντηρητικά, στις βιομηχανίες παραγωγής και συσκευασίας προϊόντων τυριών, λαχανικών, επεξεργασμένων τροφών και αναψυκτικών.